Fizyka i ekonomia - czy to możliwe?
Energia cieplna i jądrowa



Beata Kosmalska

WebQuest jest przygotowany dla uczniów liceum ogólnokształcącego,
liceum profilowanego i technikum na przedmiot fizyka

"Nie ma nic tak odległego, by było poza naszym zasięgiem, ani tak ukrytego, by nie dało się odkryć"

Kartezjusz


M E N U

WPROWADZENIE
ZADANIE
PROCES
KONKLUZJA
EWALUACJA

WPROWADZENIE

Fizyka jest najwspanialszym związkiem umysłu ludzkiego ze światem przyrody, sposobem myślenia prowadzącym do zrozumienia i rozwiązania najbardziej zawiłych problemów. Dzięki niej żyjemy wygodniej korzystając z telewizji, komputerów, kuchenek mikrofalowych, telefonów komórkowych, laserów, reaktorów jądrowych, satelitów. Przemysł, transport i życie codzienne zgłaszają coraz większe zapotrzebowanie na energię. Jej źródła konwencjonalne wyczerpują się.
  • Skąd ją czerpać?
  • Jak przy ograniczonych zasobach zaspokoić nasze nieograniczone potrzeby?
  • Jakie są koszty całkowite, stałe i zmienne?
  • Jak w dobie gospodarki rynkowej racjonalnie gospodarować własnymi dochodami?
Należy o tym myśleć nie tylko w skali wydatków domowych, ale także w skali gospodarki i środowiska naszego kraju, Europy oraz całego świata.

Postawy przedsiębiorcze i ekonomiczny sposób myślenia można kształtować również podczas nauki fizyki. Dlatego proponuję wspólne rozwiązanie zadań, które będą stanowiły doskonałą bazę do odkrywania treści ekonomicznych również podczas nauki fizyki.
powrót do menu

ZADANIE

Waszym zadaniem będzie połączenie treści, z którymi zapoznaliście się na lekcjach fizyki dotyczących energii i jej przemian, fizyki i energetyki jądrowej z treściami ekonomicznymi odnoszącymi się do budżetu domowego, kosztów, cen, popytu i podaży.
Sentencję Waszych działań będzie stanowiło:
  • Porównanie kosztów użytkowania domowych odbiorników energii elektrycznej
  • Rozwiązanie zadań dotyczących energii cieplnej i jądrowej
  • Wskazanie dróg do racjonalnego korzystania z domowych odbiorników energii elektrycznej
  • Wskazanie korzyści płynących z nabycia umiejętności planowania budżetu domowego
  • Przedstawienie korzyści i zagrożeń związanych z energią jądrową

Po wykonaniu ćwiczeń, zgromadzeniu niezbędnych do przedstawienia problemu wiadomości, analizie faktur i budżetu domowego wykonacie:
  • Prezentację multimedialną w programie PowerPoint
  • Poprowadzicie dyskusję na temat sposobów oszczędzania energii elektrycznej i korzyści, które dzięki temu odnosimy
  • Przygotujecie powtórzeniowe zastawy zadań dla każdego
  • Przygotujecie i poprowadzicie lekcję

Podzielicie się na cztery grupy. W każdej z nich wybierzecie osobę, która będzie koordynatorem Waszych działań i jednocześnie łącznikiem z nauczycielem. Żeby wykonywane przez Was czynności kojarzyły się z nazwami grup nadamy im nazwy:
  • GRUPA I: Ekonomiści
  • GRUPA II: Fizycy-matematycy
  • GRUPA III: Strażnicy domowego budżetu
  • GRUPA IV: Fizycy-ekolodzy

powrót do menu

PROCES

  1. Podzielicie się na grupy i wybierzecie lidera każdej z nich
  2. Liderzy wylosują, do której grupy zostaniecie przypisani
  3. Zapoznacie się z zadaniami Waszych grup i sprawiedliwie podzielicie się pracą
  4. Do zadań poszczególnych grup będzie należało:

    EKONOMIŚCI:
    • wyszukają i przygotują wiadomości związane z pojęciami: koszt(stały, zmienny, całkowity), cena, popyt, podaż, opłata przesyłowa, opłata abonamentowa,
    • zaprezentują rachunki za energię elektryczną i wskażą te elementy, których wysokość jest od nas zależna,
    • dokonają analizy czynników kształtujących popyt i podaż na energię elektryczną i gaz,
    • przedstawią korzyści ekonomiczne, jakie pozwala osiągać wykorzystywanie energii jądrowej,
    • przygotują scenariusz oraz przeprowadzą lekcję na temat: "Co fizycznej głowie ekonomista opowie?"


    FIZYCY-MATEMATYCY:
    • rozwiążą zestawy zadań przygotowanych przez nauczyciela z zakresu energii cieplnej i jądrowej,
    • podzielą zadania na trzy stopnie trudności,
    • przygotują i wydrukują dla każdego ucznia zestawy zawierające po trzy zadania o zróżnicowanym stopniu trudności, które będą stanowiły materiał powtórzeniowy,
    • przygotują instrukcje do rozwiązania najtrudniejszych zadań,
    • przygotują kopertę z rozwiązaniami wszystkich zadań (materiały do oceny koleżeńskiej),
    • ułożą, zaprojektują na komputerze i wydrukują karty do oceny koleżeńskiej zadań powtórzeniowych


    STRAŻNICY DOMOWEGO BUDŻETU:
    • zbiorą dane z różnych źródeł (np.: Internet, sklepy AGD, elektrownia, specjalista BHP) dotyczące umiejętności racjonalnego korzystania z domowych odbiorników energii elektrycznej,
    • przygotują i poprowadzą dyskusję zwracając uwagę na następujące aspekty:
      1. wybór źródeł energii i towarzyszący mu czynnik ekonomiczny,
      2. dostępność danego nośnika energii,
      3. wpływ wyboru naczynia na koszty i czas gotowania,
      4. wpływ stosowania naczynia z porywą,
    • do dyskusji przygotują odpowiednie materiały: wykresy, stosowne obliczenia,
    • zainicjują dyskusję na temat sposobów oszczędzania energii oraz korzyści, które dzięki temu odnosimy


    FIZYCY-EKOLODZY:
    • wyszukają wiadomości na temat energii jądrowej,
    • przygotują i przedstawią na forum klasy prezentację na temat korzyści i zagrożeń związanych z energią jądrową,
    • zaproponują, jakie działania należy podjąć, aby niwelować zanieczyszczenia środowiska przez odpady promieniotwórcze,
    • zapoznają klasę z danymi wskazującymi na ograniczone zasoby surowców energetycznych,
    • w dowolnie wybranej formie (plakaty, animacje, strona internetowa) zapoznają kolegów i koleżanki z tematem poszukiwania alternatywnych źródeł energii

  5. Za wykonanie projektu grupy zostaną ocenione w sposób przedstawiony w tabeli ewaluacyjnej
  6. Liderzy grup będą kontaktowali się z nauczycielem raz w tygodniu i informowali go o postępie prac lub w przypadku nieprzewidzianych trudności
  7. Na wykonanie całego projektu przeznaczamy miesiąc czasu


Pamiętajcie! Powodzenie grupy zależy od każdego z WAS!


powrót do menu

KONKLUZJA

Wykonując ten WebQuest mieliście możliwość nie tylko powtórzyć i rozszerzyć najważniejsze zagadnienia dotyczące energii cieplnej i jądrowej, ale również zapoznać się z zagadnieniami dotyczącymi płaszczyzny ekonomicznej, która jest w dzisiejszych czasach nieodłącznym elementem każdej dziedziny życia. Zależało mi również na tym, żebyście zwrócili uwagę na problem konieczności oszczędzania energii, ograniczenie jej zasobów na naszej planecie oraz stale rosnące koszty pozyskiwania i eksploatacji źródeł energii nieodnawialnej. Mam nadzieję, że grupie Fizyków-Ekologów udało się również zainteresować Was tematyką odnawialnych źródeł energii oraz sposobami niwelowania zanieczyszczenia środowiska odpadami promieniotwórczymi.

Bardzo ważne jest, żebyście nauczyli się patrzeć na świat nie tylko przez pryzmat tego, co jest w danym momencie dla nas, chwilowo goszczących na Ziemi, ważne i pożyteczne, ale przede wszystkim traktować to co tu zastaliśmy, jako dobro, które należy się również przyszłym pokoleniom.

Mam nadzieję, że praca, jaką włożyliście w przygotowanie Waszych zadań, wiedza, którą samodzielnie udało się Wam odkryć, usystematyzować i przekazać kolegom będzie dla każdego cennym doświadczeniem i pozwoli dostrzec nowe dziedziny, które mogą wzbudzić Wasze zainteresowanie.
powrót do menu

TABELA EWALUACYJNA


powrót do menu
Wymagania Podstawowe
1
Rozszerzające
2
Dopełniające
3
Wykraczające
4
Punkty
Właściwy dobór
i przetwarzanie
informacji
Nieuporządkowane,
ubogie informacje
Częściowo
uporządkowane
niepełne
informacje
Ciekawe i pełne
informacje,
uporządkowane
i ciekawie
przedstawione
Duża ilość
ciekawie
przedstawionych
i logicznie
uporządkowanych
informacji.
Ciekawostki
1-5
Przeprowadzenie
lekcji
Brak scenariusza,
nieciekawie
przygotowana lekcja
Nieuporządkowany
scenariusz,
lekcja mało
ciekawa
Poprawny scenariusz,
ciekawe zaprezentowanie
tematu lekcji,
zainteresowanie klasy
przebiegiem zajęć
Bardzo dobrze
przygotowany
scenariusz, ciekawa,
pełna pomysłów
lekcja, duże
zainteresowanie i
zaktywizowanie klasy
1-10
Rozwiązanie zadań,
przygotowanie zestawów
i kart do oceny
koleżeńskiej
Błędnie rozwiązane
zadania,
zły podział
zadań ze względu
na poziom trudności,
źle przygotowane karty
do oceny koleżeńskiej
Nieliczne błędy
w rozwiązaniach
zadań, błędy
podczas dokonywania
podziału zadań,
nieestetycznie
przygotowane karty
oceny koleżeńskiej
Poprawnie rozwiązane
zadania, dobrze
przygotowane zestawy
zadań dla uczniów,
estetycznie i poprawnie
przygotowane karty
do oceny koleżeńskiej
Dobrze rozwiązane
wszystkie zadania,
przygotowane wskazówki
do rozwiązywania dla
uczniów z innych grup,
zestawy dobrze zaplanowane
i estetycznie wykonane
przemyślane i ciekawie
zaprojektowane karty
do oceny koleżeńskiej
1-10
Przeprowadzenie
dyskusji oraz
wykonanie i dobór
materiałów
Materiały zebrane
tylko z jednego
źródła, nieuporządkowane,
brak planu dyskusji
i materiałów wspomagających
dyskusję
Mało dokładnie zaprezentowane
materiały, brak logicznego
ich uporządkowania
mało starannie wykonane
materiały do dyskusji
dyskusja niezbyt interesująca
Poprawnie przygotowany
plan dyskusji,
ciekawie i estetycznie
wykonane materiały
wspomagające dyskusję,
zainteresowanie całej
klasy tematem
Interesujący i dokładnie
przemyślany plan dyskusji
ciekawe, wzbudzające
zainteresowanie materiały
forma dyskusji aktywizująca
całą klasę
1-10
Przygotowanie
prezentacji i mat.
multimedialnych
lub graficznych
Uboga szata graficzna
prezentacji, brak
animacji, źle przedstawiony
temat - brak
najważniejszych treści
mało ciekawa i nieestetycznie
wykonana forma przekazu
związana z poszukiwaniem
alternatywnych źródeł
energii
Prezentacja o mało
dopracowanej estetyce,
niezbyt ciekawy dobór
slajdów do prezentowanego
tematu, mało interesująca
druga forma prezentacji
Prezentacja dobrze
zaplanowana i wykonana,
obejmująca cały temat,
wzbudzająca widoczne
zainteresowanie klasy.
Również ciekawie, pomysłowo
i estetycznie wykonane
materiały zachęcające do
poszukiwania alternatywnych
źródeł energii
Bardzo ciekawa,
całościowo ujmująca
zagadnienie i wykorzystująca
w bardzo dużym stopniu
możliwości programu
PowerPoint prezentacja. Wzbudzające zainteresowanie,
ciekawie przygotowane
materiały zachęcające do
poszukiwania alternatywnych
źródeł energii
1-10
Umiejętność pracy
w grupie
Brak współpracy
w grupie i
koleżeńskiej
atmosfery
Niezbyt duże
zaangażowanie
we wspólną pracę,
praca raczej
indywidualna
Dobra organizacja
pracy, wystarczający
nadzór lidera grupy
twórcze pomysły
całego zespołu
Bardzo dobra
organizacja wszystkich
prac, wspólna praca
na rzecz całej grupy,
koleżeńska i serdeczna
atmosfera
1-5


Skala oceniania:
Maksymalna ilość punktów możliwych do zdobycia przez jedną grupę wynosi 20.

  • 0-8 - niedostateczny
  • 9-10 - dopuszczający
  • 11-14 - dostateczny
  • 15-18 - dobry
  • 19-20 - bardzo dobry
  • ocenę celujacą otrzyma ta grupa, która zgromadzi maksymalną ilość punktów i otrzyma najwyższą ocenę koleżeńską od zespołu klasowego

Źródła:
H.Dudzik, Z.Gadek i in: "Ekonomia w szkole. Fizyka": Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości; NBP